Kanun Nasıl Bir Enstrümandır

-- Amatör Yazarlarımızdan Yazılar --

Bir Müzik Enstrümanı Olan KANUN

Ortadoğu ülkelerinde ve Türkiye’de orkestralarımızın gözbebeğidir kanun.telli bir çalgıdır kanun. Bazen bir aşkı bazen bir acıyı bazen de neşeyi anlatır kanun. Hoş sese ve tını’ya sahiptir. Tarihe baktığımızda Kanun’dan daha hoş seslere sahip telli çalgılar mevcuttur. Özellikle mısırlılar ve Sümerlilerde görülmektedir. Kanun hakkında birçok rivayet vardır.ama en bilineni telli çalgılarla uğraşıp kanunu bulan Farabi’dir.
 
Farabi’den sonra  birçok devlette kullanılan bu alet Araplarda boy göstermiştir. Kanun, Santur ve Klavsen gibi enstrümanlar ile telli çalgı grubuna girer.Ülkelere milletlere göre kanunda sadece tel sayısı değişmiştir. Bunun nedeni ise ülkelerin farklı müzik anlayışına sahip olmalarıdır. Tel sayısının değişmesi kanunu etkilemez sadece sanatçı istediği türü seçer. Dik ve yamuk bir gövdesi vardır.Ahşaptan yapılır. Dik kenara bitişik üzeri özel bir deri ile kaplanmış daha doğrusu gerilmiş bir bölüme sahiptir. Teller gerilerek eğik kenardaki burgulara bağlanır, burgular telli enstrümanların genelinde mevcuttur ve akort işlemi buralardan yapılır. Tellerin boyu kanunun şeklinden dolayı kısa ve uzundur. Bunun nedeni ise farklı sesler çıkartmaktır. Yıllar geçtikçe teknoloji ilerledi eskiden kanun telleri bağırsaktan yapılırken şimdi naylonlardan farklı maddelerden yapılıyor. Kanunda diğer telli çalgılardan ayıran Bir şey vardır  kanunun  mandalları sayesinde aynı tel pes ve tiz tonlara ulaşabilir. Türk müziğinde kullandığımız komalara ulaştırır. Bu özellik sayesinde diğer telli çalgılardan bir adım önde yer alıyor diyebiliriz.

Türk Müziğinde Kanun

Türk müziğinde kanun

Kanun, oturarak veya bağdaş kurarak çalınan bir çalgıdır. İki elin İşaret parmağına takılan metal mızrap adı verilen alet ile tellere dokunularak çalınmaktadır. Sesleri ayarlamak adına mandalları indirmek ya da kaldırmak gerektiğinde bir elle çalma işlemi devam ederken diğer el ile  ses ayarı hızlı ve kolay şekilde  yapılır. Kanunu çalan kişiye  Kanuni  denir. Türk müziğinde kanunun yeri farklıdır kulağına çalınan o ses kanunun sesi hep olsun istersin hafif ve rahatlatıcı efsane bir enstrümandır.Kanun bir kolaylığı da şöyledir ki  akordu kolay kolay bozulmaz ve tel sayısı fazla olduğu için ses ve akort konusunda sıkıntı olmayan ve sesi sabit bir çalgıdır kanun. Gül gibidir kanun bir şeyi dikeni var diye sevmemek değil diken çiçek açmış diye sevinmektir kanun.

 Bir Kanun Üstadı Hacı Arif Bey

17. yy’da bir süre çalınmış ama istenilen ilgiyi bulamamış olan bu çalgı. Kanuni Hacı Arif Bey ve eserleri sayesinde beklediği ilgiyi görmeyi başarmış. Arif Bey sayesinde günümüzdeki önemini kazanmış. Kanun, 3.5 oktavlık bir ses aralığına  genişliğine sahip. bu özelliği ile kendinin nasıl bir enstrürman olduğunu vurgular. İşçilik konusuna gelince sıkıntı çıkarmayan bir enstrümandır kanun.

Çalgı yapımcısı tarafından eğer işinin ehliyse kolayca hazırlanabilecek  yapıya sahiptir. Önemli olan kullanılan ağaçtır. Tellerin gerilmesi, mandalların ve deri’nin gerilme işlemi ise el becerisi ister emek arz edilir. Enstrüman’ın sağ tarafında oğlak derisi ile kaplı farklı 4 bölüm bulunur. Bu farklı bölümler ses konusunda enstrümana ayrı bir ahenk kazandırır. O ses öyledir ki insanı alır başka diyarlara götürür.Kanun aslında her şeyi ne kadar güzel anlatıyor yapımı kolay ama çalımı ustalık ister hayatta böyle işte her şey yaşanıyor ama bazı şeyler ustalık istiyor. 

kanun

Bazı şeyler kanunun tınısında hayat bulur mesela söylenemeyen bir söz anlatılamayan bir cümle. Tarihi geçmişi zengindir özellikle saraylarda kullanılmış olan kanun, kadınların o dönemlerde kanun çalması kanuna bir zenginlik katmıştır.

 

Yazan : PİSİKOPTER

10 / Ara / 2017

Yorumlar (1)

  • anon
    Jghdkjj (not verified)

    Çok uzun yapmışsınız

    Şub 07, 2018

Leave a comment

Onay Kodu
.
Image CAPTCHA
Enter the characters shown in the image.

Enstruman Eğitimi

Bize her konuda yazabilirsiniz. Editörlerimiz mesajlarınıza 24 saat saat içerisinde yanıt vereceklerdir. Bize yazmak için Buraya tıklayınız.